Göbeklitepe’de Yaşayanlar Neler Yediler?

Göbeklitepe, ortaya çıkarılan kazıbilimsel (arkeolojik) buluntularıyla dünya bilim gündemine oturdu. Göbeklitepe, Şanlıurfa ilinin yaklaşık olarak 22 km kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarında yer alan, dünyanın bilinen en eski inançsal, yapılar topluluğudur. Şanlıurfa tek tanrılı dinlerin, özellikle de İslam’ın temel kutsal yerlerindendir. Son yıllarda, söz konusu zengin kültür birikimine Göbeklitepe buluntuları da eklendi. Bugüne kadar çok azı günışığına çıkarılabilmesine karşın, kalıntılar dünya arkeoloji alanını sarstı; doğru sayılan savların önemli bölümünü geçersizleştirdi.

Bu yapılarda (T) biçiminde dikilitaşlar bir çember oluşturmaktadır. Merkezde ise daha yüksek boyda iki dikilitaş vardır. Taşların üzerlerinde el, kol, insan, hayvan (yabani sığır, turna, yaban domuzu, boğa, yılan, yaban ördekleri, tilki, ceylan, yabani eşek, örümcek, akrep, kedigiller, akbaba…) ve soyut sembol kabartmaları işlenmiştir. Kabartma ve oymalarda süslemeden çok, bir anlatım kaygısı egemendir.

Göbeklitepe yaklaşık MÖ 10.000 yılına tarihlenmektedir. Belirlenen bu dönem avcı-toplayıcı insan toplulukları dönemidir. Toprağı işlemek, ekip, biçmek yönünden tarımsal etkinliğin başlamadığı bu dönemde, kentsel bir yapı da başlamamıştır. Yine söz konusu tarih, Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ (A evresi) ile örtüşmektedir. Kazılan toprağın incelenmesinde yabani buğday türü Einkorn taneleri bulunmuştur. Tahılın evcilleştirilmiş türlerine ilişkin bir bulguya henüz rastlanmamıştır. Diğer bitki kalıntıları ise sadece badem ve yer fıstığının yabani türleridir. Hayvan kemiklerine ait buluntular ise birçok farklı hayvan türüne ilişkindir. Sıklıkla belirlenenler ceylan, yabanıl sığır, toy kuşu gibi Dicle havzası faunasıdır. Evcil türlere ilişkin bir bulgu yoktur.

2 Comments - Write a Comment

  1. Çok teşekkür ederim?
    Gitmiştim görmüştüm lakin bu şekilde rehberimiz bu konuda bulunmadı Evet gerçekten de yerlerdi buralarda?
    Bilgiler kısa net ve açıklayıcı idi ?
    Şu konuya da değinmeden geçemeyeceğim son bir iki yılda Göbeklitepe çok öne çıktı aslında balıklı göldür oranın simgesi ve ilk akla gelen O da unutulmasın lütfen tekrar teşekkürler?

    Reply
    1. Hemen Balıklı Göl hakkında da birkaç yazı koyalım. Teşekkürler hatırlattığınız için.

      Reply

Yorum Yaz


*